Справу Захаранкі закрыюць, калі не дамагчыся перакваліфікацыі

Юры Захаранка зьнік 7 траўня 1999 году. Ён стаў першым вядомым апазыцыянэрам, супраць каго ўжылі злачынны мэтад выкраданьня з далейшым бясконцым расьсьледаваньнем справы. Чаму менавіта Захаранка?

Былы супрацоўнік вайсковай контравыведкі Валер Костка нагадвае палітычнае становішча ўвесну 1999 году. Ён згадвае пра тое, як віцэ-сьпікер распушчанага Вярхоўнага Савету Віктар Ганчар арганізаваў альтэрнатыўныя прэзыдэнцкія выбары, на якіх балятаваліся нядаўні прэм’ер Міхаіл Чыгір і лідэр БНФ у выгнаньні Зянон Пазьняк. Гэтыя выбары хоць і праходзілі паўпадпольна, але значна нэрвавалі ўладу. Былы міністар унутраных спраў, генэрал-маёр міліцыі Юры Захаранка ўвайшоў у гэтак званы «нацыянальны камітэт» — апазыцыйны ўрад, які ўзначальваў Генадзь Карпенка. Юры Захаранка, які ў той час ствараў арганізацыю апазыцыйна настроеных афіцэраў пад назвай «Беларускі кангрэс афіцэраў», якраз займаўся сілавой падтрымкай гэтага ўраду. Калі ў красавіку 1999 году заўчасна і загадкава памёр Генадзь Карпенка, Валер Костка быў арганізатарам пахаваньня палітыка. Ён згадаў пра выступ Юрыя Захаранкі на трызьне, які, магчыма, неяк спрычыніўся да падзеяў 7 траўня:
«Карпенку як пахавалі, то памінальны стол быў у гатэлі „Кастрычніцкі“. Захаранка вельмі рэзка выступіў, так бы мовіць, з крытыкай рэжыму. Вельмі рэзкія былі ягоныя словы, фактычна гэта быў выклік уладам. І, магчыма, яны сталі імпульсам. Плюс тое, што тады мы разам — Барадач, Захаранка і я — стваралі „Беларускі кангрэс афіцэраў“. Гэты „Кангрэс“ павінен быў аб’яднаць вайскоўцаў, ня толькі пэнсіянэраў, але і тых, хто на службе, за ідэі дэмакратыі. Гэта таксама супярэчыла інтарэсам улады».

Яшчэ праз паўгода, гэтак жа ў цемры, невядомыя скралі Віктара Ганчара і ягонага сябра, бізнэсоўца Анатоля Красоўскага. Яшчэ праз 8 месяцаў, улетку 2000 году, зьнік апэратар ОРТ, былы асабісты апэратар Лукашэнкі Зьміцер Завадзкі. Злачынцаў, якія ўчынілі гэтыя выкраданьні, дагэтуль не знайшлі, а справы аб выкраданьні Юрыя Захаранкі, Віктара Ганчара, Анатоля Красоўскага і Зьмітра Завадзкага пэрыядычна падаўжаюць.

«Але фактычна не расьсьледуюць», — перакананы былы сьледчы пракуратуры Алег Воўчак, які на грамадзкіх асновах займаўся расьсьледаваньнем спраў зьніклых. Алег Воўчак нагадаў, што ў замаруджаным стане і справа аб прызнаньні Юрыя Захаранкі памерлым. А на якой стадыі цяпер справа аб выкраданьні Захаранкі?
«Мяркую, на той жа, пра якую было заяўлена ў адказе на запыт дэпутата Фралова генпракурорам Шэйманам. Што Захаранка быў выкрадзены невядомымі асобамі ў такі і такі час, вывезены, робяцца захады для высьвятленьня яго месцазнаходжаньня. А скончыцца ўсё паведамленьнем, што за гэты час ня высьветлены асобы, якія датычныя да яго выкраданьня, таксама ня высьветлена месца яго пахаваньня. Ці месца знаходжаньня».

Алег Воўчак заўважае, што фармальна ў верасьні 2014 году справы Юрыя Захаранкі, Віктара Ганчара і Анатоля Красоўскага, заведзеныя за 15 гадоў да таго, увогуле могуць закрыць і здаць у архіў, бо скончыцца тэрмін прыцягваньня да адказнасьці паводле артыкула аб выкраданьні. Праз год тое самае можа здарыцца і са справай Зьмітра Завадзкага:

«Калі грамадзтва не даможацца перакваліфікацыі на артыкул аб злачынстве супроць чалавецтва, які ня мае тэрміну даўнасьці», — заўважае маці зьніклага журналіста Вольга Завадзкая.
Вольга Завадзкая цяпер на пэнсіі, мой званок засьпеў яе падчас хваробы. У жонкі яе сына Сьвятланы падрастае ад другога мужа дачка Адэлька. Вольга Завадзкая ня траціць аптымізму:

«Дзяўчынка вельмі добрая, вельмі актыўная. Справіцца б зь ёй, такое жвавае дзіцё! Яна патрабуе вялікай увагі. Жыцьцё працягваецца, трэба жыць і радавацца».

Былая сям’я Юрыя Захаранкі жыве ў Нямеччыне, у горадзе Мюнстары. Жонка Захаранкі Вольга цяпер не працуе, жыве на дапамогу ад дзяржавы, займаецца здароўем. Дочкі Захаранкі Юля і Алена працуюць. Больш за іншых Захаранкаў інтэграваўся ў нямецкае жыцьцё ўнук былога міністра Кірыл, школьнік. Сваякі кажуць, што па-расейску ён гаворыць зь нямецкім акцэнтам. Сёлета Кірылу спаўняецца 15 год — ён равесьнік выкраданьня свайго дзядулі.

Жонка і сын Віктара Ганчара жывуць у Беларусі. Блізкія сваякі Анатоля Красоўскага — хто за мяжой, хто таксама ў Беларусі.