Віцэ-прэзэдэнт ЗША Камала Гарыс выклала мэты яе краіны па завяршэньні канфлікту паміж Ізраілем і ХАМАС. Палітык падкрэсьліла неабходнасьць узьяднаньня палестынскага насельніцтва Газы і Заходняга берагу ракі Ярдан пад адзіным кіраваньнем, піша Голас Амэрыкі.
Гарыс выступіла на кліматычным саміце COP28 у Дубаі пасьля просьбы Джо Байдэна заняць яго месца за сталом перамоваў, прысьвечаных вайне паміж Ізраілем і ХАМАС.
На перамовах з прэзыдэнтам Эгіпта Абдэлем Фатахам эль-Сісі Гарыс заявіла, што «Злучаныя Штаты ні пры якіх абставінах не дапусьцяць прымусовага перасяленьня палестынцаў з Газы або з Заходняга берага, аблогі Газы або перакройваньня яе межаў», гаворыцца ў заяве Белага дома.
Віцэ-прэзэдэнт ЗША таксама заявіла, што пасьля заканчэньня вайны намаганьні ў справе аднаўленьня павінны рабіцца «ў кантэксьце ясных палітычных пэрспэктыў палестынскага народу ў сэнсе стварэньня ўласнай дзяржавы на чале з адроджанай Палестынскай адміністрацыяй і пры значнай падтрымцы міжнароднай супольнасьці і краін рэгіёну».
«Віцэ-прэзыдэнт ясна дала зразумець, што ХАМАС ня можа кантраляваць Газу, гэта непрымальна для бясьпекі Ізраіля, дабрабыту палестынскага народу і рэгіянальнай бясьпекі», — гаворыцца ў паведамленьні Белага дому.
Палестынская адміністрацыя кіруе часткай Заходняга берага ракі Ярдан пры падтрымцы заходніх краін. ХАМАС перахапіў кантроль над Газай у партыі ФАТХ палестынскага прэзыдэнта Махмуда Абаса ў 2007 годзе і з таго часу кіруе анклявам.
Роля Гарыс у адміністрацыі становіцца ўсё больш прыкметнай напярэдадні прэзыдэнцкіх выбараў у ЗША, у якіх удзельнічае Джо Байдэн. Ёй даручана дапамагчы вырашыць шэраг сур’ёзных праблем, ад міграцыі да абортаў і выбарчых правоў.
Пытаньне аб тым, як рэальна кіраваць Газай у постканфліктны пэрыяд ставіць у тупік рэгіянальных лідэраў і экспэртаў па Блізкім Усходзе. Амэрыканскія чыноўнікі абмяркоўваюць магчымасьць падтрымкі Палестынскай аўтаноміі з тым, каб яна магла пашырыць сфэру свайго ўплыву і ўключыць у яе Газу, але ніякага цьвёрдага пляну пакуль узгоднена не было.
Некаторыя амэрыканскія чыноўнікі ў прыватным парадку выказваюць сумневы ў здольнасьці Палестынскай аўтаноміі кіраваць Газай пасьля вайны. Крытыкі абвінавачваюць аўтаномію ў карупцыі і ў неналежным кіраваньні, а апытаньні грамадзкай думкі паказваюць нізкі ўзровень даверу да яе сярод палестынскага народу.
Вайна Ізраілю з ХАМАСам. Асноўнае
- 7 кастрычніка 2023 году Ізраіль зазнаў ракетны ўдар з боку сэктару Газа, а баевікі руху ХАМАС прарваліся на тэрыторыю краіны, забіўшы ня менш за 260 удзельнікаў музычнага фэстывалю і захапіўшы сотні закладнікаў. Некаторых людзей расстрэльвалі проста на вуліцах.
- Уварваньне з сэктару Газа адбылося ў 50-ю гадавіну пачатку вайны Суднага дня 1973 году.
- Армія абароны Ізраілю (ЦАХАЛ) у адказ на атаку пачала ваенную апэрацыю «Жалезныя мячы». Ужо 8 кастрычніка Ізраіль афіцыйна абвясьціў стан вайны.
- ХАМАС папярэдзіў, што будзе забіваць аднаго з закладнікаў кожны раз, калі ізраільскія вайскоўцы будуць бамбіць цывільныя аб’екты ў Газе.
- Іран заявіў, што не бярэ ўдзелу ў вайне, але адкрыта заявіў пра падтрымку дзеяньняў ХАМАС. Найвышэйшы ўладар Ірану аятала Алі Хамэнэі заявіў: «Мы цалуем рукі тым, хто плянаваў напад на сыянісцкі рэжым».
- Колькасьць параненых беларусаў на 10 кастрычніка 2023 году — 3 чалавекі. Стан адной з параненых жанчын цяжкі.
- 10 кастрычніка ў кібуцы Кфар Аза побач з сэктарам Газа выявілі целы дзясяткаў забітых, у тым ліку малых дзяцей.
- Міністар абароны Ізраілю Яаў Галант 11 кастрычніка заявіў, што войска пераходзіць да поўнамаштабнага наступу на сэктар Газа.
- Лібанская ўзброеная групоўка «Хэзбала» 11 кастрычніка абстраляла супрацьтанкавымі ракетамі пазыцыі ізраільскіх вайскоўцаў і заявіла, што забіла і параніла іх.
- Па стане на 17 кастрычніка вядома, што ў Ізраілі з пачатку вайны загінулі трое грамадзян Беларусі.
- Ізраіль у лістападзе 2023 году пайшоў у атаку на сэктар Газа і заявіў аб пашырэньні наземнай апэрацыі.
- 22 лістапада стала вядома, што Ізраіль і ХАМАС у Катары падпісалі пагадненьне аб замірэньні на 4 дні. Пазьней замірэньне падоўжылі, але ўжо 30 лістапада яно спынілася пасьля ракет з Газы па Ізраілі, заявілі ў ЦАХАЛ.
- За час замірэньня з палону ХАМАС было вызвалена 105 закладнікаў, а з ізраільскіх турмаў 240 палестынскіх зьняволеных.
- 6 студзеня Ізраіль заявіў пра тое, што поўнач сэктару Газа зачышчаная ад баевікоў ХАМАС.
«Хэзбала» выпусьціла ракеты па Ізраілі на наступны дзень пасьля нападу ХАМАС, у кастрычніку 2023 году. З таго часу абстрэлы на мяжы адбываюцца амаль штодня. Дзясяткі тысяч жыхароў эвакуавалі з прымежных раёнаў з абодвух бакоў.
«Хэзбала» — ваенізаваная групоўка і палітычная партыя, якая кантралюе значную частку паўднёвага Лібану. Злучаныя Штаты лічаць яе тэрарыстычнай арганізацыяй. Эўрапейскі Зьвяз унёс у свой сьпіс такіх арганізацыяў толькі яе ўзброенае крыло, але не палітычную партыю (партыя «Хэзбалы» прадстаўлена ў парлямэнце Лібану). «Хэзбала» таксама ёсьць часткаю так званай іранскай «восі супраціву» — сеткі іранскіх давераных асобаў і падтрыманых Тэгеранам групаў баевікоў, якія выступаюць супраць Ізраілю і ЗША. - Увосень 2024 году рэзка вырасла супрацьстаяньне на ізраільска-лібанскай мяжы. «Хэзбала» атакавала Ізраіль, а ў Тэль-Авіве вырашылі правесьці сэрыю авіяналётаў, каб зьнішчыць атакавальны патэнцыял «Хэзбалы».
- 23 верасьня Ізраіль распачаў першую з 2006 году наземную апэрацыю на поўдні Лібану, калі пачалася Другая лібанская вайна (Ліпеньская вайна). Апэрацыю назвалі «Стрэлы поўначы».
- 27 верасьня Ізраіль нанёс магутныя ўдары па Лібане і забіў лідэра «Хэзбалы» Хасана Насралу.
- 3 кастрычніка Армія абароны Ізраілю паведаміла пра атаку на аб’екты «Хэзбалы» ў Бэйруце.
- 15 студзеня 2025 году стала вядома пра пагадненьне пра спыненьне агню паміж Ізраілем і ХАМАС, якое павінна пачаць дзейнічаць з 19 студзеня. Ізраільскі бок выпусьціць некалькіх зьняволеных палестынскіх арабаў, а тэрарыстычная групоўка ізраільскіх закладнікаў.
Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
