ЦВК: У Берасьцейскай і Гомельскай вобласьці выбары ўжо адбыліся
Старшыня ЦВК Ігар Карпенка заявіў, што па стане на 10:00 на выбарах у Беларусі прагаласавалі 47,56% выбарнікаў. У Берасьцейскай і Гомельскай вобласьці выбары ўжо адбыліся — там прагаласавалі больш за 50% выбарнікаў, сказаў ён падчас прэс-канфэрэнцыі.
У іншых рэгіёнах, а таксама ў Менску, выбары пакуль яшчэ не адбыліся.
У ЦВК таксама заявілі, што 61 грамадзянін Беларусі, які пражывае за мяжой і знаходзіцца на консульскім уліку, прагаласаваў на гэтых выбарах.
На малой радзіме Лукашэнкі заявілі пра яўку ў 75% на датэрміновае галасаваньне
Сьцьвярджаецца, што ў вёсцы Александрыя Шклоўскага раёну, на радзіме Лукашэнкі, датэрмінова прагаласавалі 75% выбарнікаў. Усяго на ўчастку зарэгістраваныя 400 чалавек.
Агулам па Беларусі, паводле ЦВК, за пяць дзён датэрміновага галасаваньня 21-25 студзеня прагаласавалі ўжо 41,81% выбарнікаў — гэта рэкордная афіцыйная, але не пацьверджаная незалежным назіраньнем (гэты інстытут у краіне зьнішчаны) яўка выбарнікаў падчас датэрміновага галасаваньня для выбарчых кампаній у Беларусі.
Кіраўніца дыпляматыі Эўразьвязу і сьпікерка Эўрапарлямэнту асудзілі «фіктыўныя выбары» ў Беларусі
«Лукашэнка чапляецца за ўладу ўжо 30 гадоў. Заўтра ён зноў прызначыць сябе на чарговых фіктыўных выбарах. Гэта абуральная абраза дэмакратыі», — напісала высокая прадстаўніца Эўразьвязу ў замежнай палітыцы Кая Калас у сацсетцы Х напярэдадні асноўнага дня галасаваньня на выбарах у Беларусі. Таксама яна падкрэсьліла, што ў Аляксандра Лукашэнкі «няма ніякай легітымнасьці».
Кіраўніца Эўрапарлямэнту Рабэрта Мэтсаля выказала падтрымку беларускаму народу і таксама назвала выбары ў Беларусі фіктыўнымі.
«Маё пасланьне народу Беларусі: будзьце моцнымі, мы вас падтрымаем, час дыктатуры скончыцца. Дэмакратыя пераможа», — напісала Рабэрта Мэтсаля ў «Х» 25 студзеня.
Літоўскія памежнікі павысілі захады ў ахове мяжы зь Беларусьсю напярэдадні выбараў
Узмоцнены рэжым аховы мяжы, якія дзейнічае ў Літве з 2021 году, перавялі ў больш высокую фазу напярэдадні выбараў у Беларусі, паведаміў прадстаўнік Службы аховы дзяржаўнай мяжы Літвы Гедрус Мішуціс, піша LRT.
«Рэжым аховы межаў застаецца ўзмоцненым заўсёды — геапалітычная сытуацыя, прычым пры наяўнасьці такіх суседзяў. На фоне беларускіх выбараў узровень пільнасьці яшчэ падвышаецца — узмоцнены рэжым пераходзіць у іншую, больш высокую фазу. Прадугледжана, што ў выпадку інцыдэнтаў могуць быць задзейнічаны і іншыя ведамствы — сыстэма нацыянальнай абароны, Служба грамадзкай бясьпекі, паліцыя, Саюз стралкоў Літвы», — паведаміў Мішуціс.
«Лукашэнка задзейнічаў адміністрацыйны і прапагандысцкі рэсурс», — праваабаронцы аб перадвыбарчай агітацыі
Экспэртная місія па назіраньні за выбарамі-2025, арганізаваная ў рамках кампаніі «Праваабаронцы за свабодныя выбары», апублікавала справаздачу па выніках назіраньня за перадвыбарнай агітацыяй у Беларусі. У ёй місія робіць выснову, што ў падтрымку Лукашэнкі шырока задзейнічалі адміністрацыйны і прапагандысцкі рэсурс вэртыкалі ўлады, у той час як дзеяньні іншых кандыдатаў засталіся практычна незаўважныя для шырокай аўдыторыі. Падрабязьней >>
За мяжой пройдуць акцыі беларускай дыяспары
Апанэнты Аляксандра Лукашэнкі, якія вымушана выехалі ў эміграцыю, і беларуская дыяспара 26 студзеня ладзяць акцыі за мяжой.
Апоўдні ў Варшаве пройдзе шэсьце па цэнтры горада плошчы Трох крыжоў да Замкавай плошчы, дзе адбудзецца мітынг, а па абедзе ў сталіцы Польшчы чакаецца форум «Беларусы годныя лепшага».
У Вільні акцыі беларускай дыяспары пройдуць перад Домам ураду, дзе актывісты ініцыятывы «ReBelarus» усталююць намёт, які будзе імітаваць выбарчы ўчастак. Там ахвочым прапануюць «прагаласаваць» і напісаць зварот на тэму выбараў.
Беларусы Чэхіі плянуюць акцыю ў Празе ля амбасады Беларусі, у Стакгольме і іншых сталіцах краін Эўропы Народныя амбасады Беларусі плянуюць акцыі пад назвай «Лукашэнку ў шродэр».
Галасаваньня за межамі Беларусі ўлады не прадугледжваюць.
Галасаваньне ў «атмасфэры сьвята» і пад кантролем сілавікоў
26 студзеня ў Беларусі праходзіць асноўны дзень галасаваньня на прэзыдэнцкіх выбарах. Выбарчыя ўчасткі адкрыліся а 8-й гадзіне і будуць працаваць да 20:00. На ўчастках для выбарнікаў загадана ствараць «атмасфэру сьвята», на іх завабліваюць падарункамі і танным буфэтам.
На ўсіх участках кругласутачна дзяжураць сілавікі, якія ахоўваюць выбарчыя камісіі. Імёны ўдзельнікаў выбарчых камісій засакрэцілі, а калі BelPol апублічыла іх, на арганізацыю завялі крымінальную справу. Выбарчыя бюлетэні фатаграфаваць забаранілі пад пагрозай адміністрацыйнай адказнасьці (у 2020-м дзякуючы фота бюлетэняў апанэнты ўлады змаглі даказаць фальсыфікацыю выбараў).
У Беларусі перабоі ў працы сайтаў і VPN, анансавалі праблемы з доступам да беларускіх сайтаў з-за мяжы
Яшчэ з раніцы 25 студзеня карыстальнікі Менску і ўсіх абласьцей Беларусі пачалі сутыкацца з праблемамі пры выкарыстаньні VPN-сэрвісаў (перабоі закранулі як мінімум 7 сэрвісаў ананімізацыі) і асобных замежных сайтаў. Цяжкасьці ёсьць пры выкарыстаньні і хатняга, і мабільнага інтэрнэту.
Кампанія hoster.by загадзя папярэдзіла, што з 10:00 25 студзеня да 23:59 27 студзеня беларускія правайдэры «абмяжуюць доступ да віртуальнага хостынгу з-за межаў Рэспублікі Беларусь». Паводле гендырэктара hoster.by, «большасьць сайтаў у байнэце (звыш 90%) разьмяшчаецца менавіта на віртуальным хостынгу», то бок з-за мяжы на беларускія сайты будзе не зайсьці.
ЦВК кажа пра рэкордную яўку на датэрміновае галасаваньне. Праваабаронцы лічаць яго мэханізмам фальсыфікацый
Цэнтральная выбарчая камісія Беларусі сьцьвярджае, што за пяць дзён датэрміновага галасаваньня 21-25 студзеня прагаласавалі ўжо 41,81% выбарнікаў — гэта рэкордная афіцыйная, але не пацьверджаная незалежным назіраньнем (гэты інстытут у краіне зьнішчаны) яўка выбарнікаў падчас датэрміновага галасаваньня для выбарчых кампаній у Беларусі.
Праваабаронцы і назіральнікі называюць датэрміновае галасаваньне адным з мэханізмаў фальсыфікацый на выбарах у Беларусі. У ЦВК Беларусі такія абвінавачаньні штораз адхіляюць і называюць датэрміновае галасаваньне распаўсюджанай міжнароднай практыкай: у розных краінах яно ідзе ад 3 да 75 дзён.
Участкаў для галасаваньня за мяжой няма. Беларусы замежжа, якія хочуць прагаласаваць, мусяць для гэтага ехаць у Беларусь, для іх адкрылі 6 участкаў у абласных цэнтрах. У ЦВК заявілі, 52 беларусаў прыехалі на радзіму, каб прагаласаваць датэрмінова.
Шэраг краін і інстытуцый ужо заявілі пра непрызнаньне выбараў у Беларусі
Пра непрызнаньне выбараў 2025 году ў Беларусі заявілі шэраг краінаў, сярод іх суседзі Беларусі — Літва, Польшча, Украіна і Латвія.
У Эўрапарлямэнце 22 студзеня ўхвалілі рэзалюцыю, у якой заклікаюць не прызнаваць прэзыдэнцкія выбары 26 студзеня і легітымнасьць Лукашэнкі. У МЗС Беларусі назвалі рэзалюцыю «найгрубейшым умяшаньнем у электаральныя працэсы сувэрэннай дзяржавы».
Праваабаронцы Libereco і «Вясны» назвалі выбары ў Беларусі «прапагандысцкім шоў», Міжнародны інстытут дэмакратыі і садзейнічаньня выбарам — «„самапрызначэньнем“ Лукашэнкі», а гендакладчык ПАРЭ па дэмакратычнай Беларусі Рышард Пэтру заявіў, што яны «стануць чарговай фікцыяй». У Amnesty International адзначылі ўзмацненьне палітычных рэпрэсій напярэдадні выбараў.
На цяперашніх выбарах няма назіральнікаў ад апазыцыйных партый і незалежных грамадзкіх арганізацый. Сярод 456 замежных назіральнікаў з 49 краін — назіральнікі з СНД, АДКБ, парлямэнцкага сходу «саюзнай дзяржавы», ШАС і Нарады па ўзаемадзеяньні і мерах даверу ў Азіі. АБСЭ ня будзе назіраць за выбарамі, бо беларускі бок у час не накіраваў запрашэньне ў гэтую арганізацыю. Падрабязьней >>
Кандыдаты на выбарах — прыхільнікі Лукашэнкі
Выбары праходзяць пад поўным кантролем уладаў, палітычнае поле краіны цалкам зачышчана ад рэальных апанэнтаў Лукашэнкі.
Акрамя Аляксандра Лукашэнкі, у гэтых выбарах удзельнічаюць старшыня праўладнай Лібэральна-дэмакратычнай партыі Алег Гайдукевіч, першы сакратар ЦК праўладнай Камуністычнай партыі Сяргей Сыранкоў, старшыня Беларускай партыі працы і справядлівасьці Аляксандар Хіжняк і кандыдатка ў прэзыдэнты на выбарах 2020 году Ганна Канапацкая. Усе кандыдаты — прыхільнікі Лукашэнкі, ніводзін зь іх падчас выбарчай кампаніі не крытыкаваў яго і не прапаноўваў выбраць прэзыдэнтам новага чалавека.
Выбары ва ўмовах рэпрэсій і палітычнага крызісу
Выбары 2025 году ў Беларусі пры Лукашэнку, які ва ўладзе больш за 30 гадоў і балятуецца на сёмы прэзыдэнцкі тэрмін, паводле міжнародных арганізацый, носяць несвабодны і недэмакратычны характар. Яны праходзяць ва ўмовах шырокамаштабных рэпрэсій і палітычнага крызісу, што цягнецца ад папярэдніх прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году. Тыя выбары адзначыліся масавымі фальсыфікацыямі і самымі маштабнымі пратэстамі за ўсю гісторыю незалежнай Беларусі, іх вынікі не прызнала міжнародная супольнасьць. З 2020 году больш за 50 тысяч чалавек у Беларусі затрымлівалі з палітычных матываў, зь іх сама меней 7 759 чалавек сутыкнуліся з крымінальным перасьледам (паводле зьвестак праваабаронцаў на канец 2024-га), у сувязі з пагрозай палітычнага перасьледу краіну пакінулі сотні тысяч беларусаў.
У Беларусі прызналі «экстрэмісцкімі» і заблякавалі практычна ўсе незалежныя СМІ, прызналі «экстрэмісцкімі» і забаранілі больш за 6500 онлайн-рэсурсаў, ліквідавалі усе апазыцыйныя палітычныя партыі, грамадзкі сэктар з 2020 году страціў сама меней 1891 некамэрцыйную арганізацыю (абʼяднаньні, прафсаюзы, партыі, фонды, асацыяцыі і інш.).
Форум